Malazgirt Savaş alanı drona entegre edilen ‘manyetometre cihazı’ ile tespit ediliyor
Mehmet Korkmaz
3 min read
Kültür ve Turizm Bakanlığının desteklediği, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ahlat Müze Müdürlüğü ve Muş Alparslan Üniversitesi iş birliğiyle 2020’de hayata geçirilen “Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırma” projesi kapsamında 12 üniversiteden bir ortaya gelen 38 akademisyen, 1071’deki savaşın yapıldığı alanı tespit etmek için çalışma yürütüyor.
Anadolu’yu “Türk yurdu” yapan savaşın kalıntılarının gün yüzüne çıkarılması için alanında uzman akademisyenler, ilçeye 11 kilometre uzaklıktaki Gülkoru köyü kırsalında savaşın yaşandığı bedellendirilen alanda, drona entegre edilen “manyetometre cihazı” ile tarama yaptı.
Daha evvel bölgede ok ve mızrak uçları ile çeşitli savaş aletleri ortaya çıkaran proje takımı, çalışmaların üçüncü yılında da elde edilecek bulgularla kentin tarihine ait değerli bulgular elde etmeyi hedefliyor.
– “Savaş alanını tespit etmek ismine her türlü teknolojik imkanı denemek istiyoruz”
Projeye bilimsel danışmanlık yapan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Çevik, AA muhabirine, Malazgirt ilçesinde savaşın değerli evrelerinden birinin cereyan ettiğini düşündükleri Gülkoru köyü kırsalında çalışma yürüttüklerini söyledi.
“Haziran, temmuz ve ağustos aylarında çalışmalarımızı yürütüyoruz. Ama, özel bir durum ortaya çıktığı için ekim ayında Malazgirt’te çalışma yürüttük. Savaş alanını tespit etmek ismine her türlü teknolojik imkanı ve jeofizik uygulamasını yerinde denemek istiyoruz. Savaşın olduğunu düşündüğümüz çok geniş alanlar var. Bu alanların taranmasında teknolojinin bize çok yararı oluyor. Ülkemizde bir arkeolojik çalışmada kullanılan usulü ve aygıtı burada deniyoruz. Onun için profesyonel bir takımla buradayız. Savaşa ilişkin metal nesneleri, geniş alanlarda daha kısa müddette ve tesirli bir biçimde bulmaya yardımcı olacağını düşündüğümüz bir aygıt.”
Üçüncü yılın son etabıyla 2022 çalışmalarını tamamlayacaklarını aktaran Çevik, “Cihaz pek çok alanda çalışıyor fakat bu tarihte boş kaldı. Biz de çabucak gelecek yılı yanlışsız planlayabilme ismine birinci kere bir arkeolojik bir çalışmada ne tıp sonuç vereceğini görmek ismine ekim ayı ortasında çalışma yürütüyoruz. Bu yılın son çalışması. Ok uçlarında arkeometri çalışması yapılacak.” dedi.
– “Manyetik çalışma, savaş alanı arkeolojisinde ülkemizde birinci kere uygulanmaktadır”
Bitlis Eren Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yunus Levent Ekinci de Malazgirt Savaş alanının tespiti çalışmalarında bu yıl manyetik sistem denediklerini belirtti.
Geçen yıl mezar yapılarını belirleyebilmek emeliyle elektrik özdirenç tomografi ve jeoradar çalışmalarının yapıldığını anımsatan Ekinci, şunları kaydetti:
“Bu yıl ok ucu, kılıç, kalkan üzere metalik objelerin yerlerini belirleyebilmek emeliyle manyetik sistemimizi uyguluyoruz. Dron yardımıyla belli bir yükseklikten evvelce belirlenmiş alanlarda profiller boyunca ölçümleri gerçekleştiriliyor. Bu etap tamamlandıktan sonra ‘Belirti Haritası’ ismini verdiğimiz manyetik haritaları oluşturuyoruz. Bu yıl aldığımız sonuçlar sonucunda gelecek yılın hafriyat planları ortaya çıkacak. Dron yardımıyla gerçekleştirilen manyetik çalışma, savaş alanı arkeolojisinde ülkemizde birinci kere uygulanıyor. Teknolojik olarak bütün imkanlardan faydalanıyoruz. Proje kapsamında 3 farklı jeofizik tekniğini uygulamış oluyoruz. Jeofizik prosedürleriyle Malazgirt Savaşı alanının belirlenmesine yönelik çalışmalara katkılarımız devam edecek.”
Manyetometre aygıtıyla muhakkak yükseklikten bir profil boyunca daima ölçümlerin alındığını anlatan Ekinci, “Mıknatıslanma şiddeti değişimini temel alan metot vasıtasıyla bir düzlem üzerinde ölçülen anomaliler haritalandırılmaktadır. Böylelikle nerelerde arkeolojik hafriyat yapılması gerektiği belirlenebilmektedir. Manyetik prosedür yerden de yapılabilir lakin alanın daha süratli taranabilmesi hedefiyle bir drona entegre edilmiş halini kullanıyoruz. Böylece çok geniş alanları kısa müddette tarayabilmekteyiz.” diye konuştu.
